راهنمای قبل از آزمایش و تصویربرداری
تومور مثانه
تومور مثانه در واقع رشد غیر طبیعی سلولهای مثانه است. تومورها ممکن است مهاجم یا غیر مهاجم باشند. خوشبختانه تومورهای غیر مهاجم معمولا به داخل دیواره مثانه دست اندازی (متاستاز دادن) نمیکنند. اگر یک تومور مهاجم باشد، ممکن است سلولهای آن به دیواره مثانه و سپس به سایر ارگانهای بدن از طریق خون و جریان لنفاوی دست اندازی کنند. تومورهای مثانه معمولا آقایان را ۴ برابر خانمها مبتلا میسازد.
سرطان مثانه چگونه اتفاق میافتد:
در بیشتر موارد سرطان مثانه زمانی اتفاق میافتد که سلولهای مجاری ادراری با عوامل شیمیایی سرطان زا برخورد داشته باشند. مواد شیمیایی میتوانند از طرق زیر در مجاری ادراری یافت شوند.
سیگار کشیدن، در کارخانجات لاستیک سازی، رنگ سازی و پارچه بافی و به ندرت آرایشگرها، کارگران کارخانههای چرم و نقاشان و خشک شوییها، راننده کامیونها و همچنین کارگرانی که با آلومینیوم سرو کار دارند در معرض ابتلا هستند. اگر یکی از اعضا خانواده شما مبتلا به این سرطان است، احتمال ابتلا شما نیز بیشتر است.
علائم این بیماری چه میباشد؟
- خون در ادرار
- احساس درد هنگام ادرار
- احساس نیاز به ادرار کردن در دفعات مکرر
- مشکل در شروع ادرار
- درد در پشت
تشخیص تومور مثانه چگونه است؟
ادرار به منظور بررسی وجود عفونت یا خون در آن آزمایش میشود. مشاهده سلولهای غیر طبیعی در نمونه میکروسکوپی ادرار از موارد مربوط به بیماری است، ولی تشخیص اولیه با سونوگرافی میباشد.
احتمالا یک تست تشخیصی به نام سیستوسکوبی نیز برای شما انجام میشود؛ برای این کار پزشک یک ابزار دارای لنز که سیستوسکوپ نامیده میشود از طریق پیشابراه رد (مجرایی که ادرار را از مثانه به بیرون بدن هدایت میکند) و به داخل مثانه میبرد. در طول این تست، پزشک احتمالا یک نمونه بیوپسی نیز میگیرد. (بیوپسی یعنی برداشتن یک تکه کوچک از بافت مثانه که غیر طبیعی به نظر میرسد.)
این بافت در آزمایشگاه برای این که مشخص شود آیا بافت سرطانی هست یا نه بررسی میشود. همچنین ممکن است برای شما یک عکس رادیولوژی و سی تی اسکن نیز انجام شود.
پیلوگرافی داخل وریدی شامل یک عکس رادیولوژی است که تمام مجاری ادرار شما را نشان میدهد و قبل از آن یک ماده حاجب به داخل سیاهرگهای بازوی شما تزریق میشود که این ماده از طریق رگهای بدن به کلیه میرسد و پس از آن از طریق کلیهها به داخل مجاری ادراری ترشح میشود و باعث میشود که سیستم جمع کننده ادراری هنگام عکس گرفتن دیده شوند. ممکن است سی تی اسکن از شکم نیز گرفته شود. اگر مشخص شود که توده در مثانه شما هست، تستهای برای مشخص شدن این که آیا سلولهای تومور به داخل دیواره مثانه راه یافتهاند یا به نزدیکی غدد لنفاوی آن ناحیه از بدن رسیده اند یا به سایر ارگان های بدنتان دست اندازی کردهاند، انجام میشود. به عنوان مثال ممکن است یک عکس رادیوگرافی از قفسه سینه شما یا اسکن هستهای از استخوان انجام شود.
این بیماری چگونه درمان میشود؟
درمان تومور مثانه به مهاجم یا غیر مهاجم بودن آن بستگی دارد. برای تومورهای غیر مهاجمی که زود تشخیص داده می شوند پزشک سعی میکند تومور را از طریق ابزار دارای کوتر که به وسیله سیستوسکوپ وارد مثانه میشود تخریب کند. این روش درمانی فولگوریشن نامیده می شود، برای تومورهای کوچک این روش تنها روش لازم است و نیاز به سایر اقدامات نمی باشد. یک روش درمانی دیگر شامل تجویز داروهای شیمی درمانی در درون مثانه است. تومورهای بزرگتر که به درون عضلات دیواره مثانه راه یافته اند باید به وسیله عمل جراحی برداشته شوند. بعضی اوقات قسمتی از مثانه یا تمام مثانه برداشته میشود. این عمل جراحی سیستکتومی نام دارد. اگر کل مثانه برداشته شود، تحت بیهوشی عمل صورت میگیرد. حالب مجرایی که ادرار را از کلیه به مثانه هدایت میکند به قسمتی از روده کوچک که ایلئوم نامیده میشود، متصل میشود تا ادرار از کلیه به ایلئوم هدایت شود. سپس سوراخی بر روی شکم ایجاد میشود تا ادرار از طریق مجرا از روده خارج شود یک کیسه پلاستیکی مخصوص نیز به این سوراخ متصل می شود به این کیسه پورستومی میگویند.
سایر اقدامات درمانی برای تومورهای مهاجم شامل رادیوتراپی و شیمی درمانی برای تومورهایی است که سلولهای آنها به خارج مثانه دست اندازی کردهاند؛ ممکن است درمان شما ترکیبی از درمانهای ذکر شده باشد.
درمان تا چه زمانی ادامه دارد؟
مانند سایر فرمهای سرطان درمان سرطان مثانه نیز زمانی موفقیت آمیز خواهد بود که قبل از انتشار آن به سایر قسمتهای بدن درمان شروع شود و به همین دلیل است که سرطان باید هرچه زودتر تشخیص داده شود؛ بنابراین اگر علائمی از سرطان مثانه را دارید هرچه زودتر به دکتر خود مراجعه کنید. اگر تومور شما غیر مهاجم است، شانس درمان شما بسیار عالی است. اگرچه باید به صورت منظم تست سیستوسکوپی را انجام دهید، چون تومورهای کوچک اغلب اوقات برگشت پذیرند و احتمال گسترش و دست اندازی تومور جدید وجود دارد. برداشتن تومور مهاجم به همراه قسمتی از مثانه باعث کوچک شدن سایز آن میشود و این به این معنی است که حفره مثانه مقدار کمتری از ادرار را میتواند در خود جای دهد؛ بنابراین دفعات رفتن به دستشویی افزایش پیدا میکند.
آموزش به بیمار
اگر تمام مثانه شما برداشته شده است، سوراخ خروجی را که بر روی شکم قرار دارد همیشه تمیز نگه دارید تا مانع از عفونت در بدن خود شوید، کیسه آن را قبل از اینکه خیلی پر شود خالی کنید. این کیسه مادام العمر خواهد بود اطراف کیسه تمیز نگه داشته شود. سه روز بعد ترخیص جهت ویزیت به پزشک مراجعه کنید تا قبل از ویزیت پزشک استحمام نباید بکنید. در اوایل درمان حتما با یک مشاور روانشناس در مورد تغییراتی که در بدن و اعتماد به نفس شما ایجاد شده صحبت کنید. حرف زدن با یک فرد یا مشاور قابل اطمینان میتواند در جلوگیری از مشکلات روحی بعدی، کمک کننده باشد. یک دورنمای مثبت برای زندگی خود در نظر بگیرید. حتی اگر لازم است تغییراتی را در مدل و نحوه زندگی خود بدهید، سیگار نکشید، مایعات فراوان روزانه حداقل ۸-۱۰ لیوان طی مدت بهبودی و تا حدود ۲-۴ هفته پس از جراحی جهت تخلیه مثانه و جلوگیری از عفونت استفاده کنید. از مصرف چای غلیظ، قهوه و نوشابههای گازدار خودداری نمایید. غذاهای تند و شور استفاده نکنید. موادغذایی با پروتئین و کالری بالا را در رژیم غذایی خود بگنجانید تا از کاهش انرژی و وزن خود پیشگیری کنید؛ برای حفظ انرژی و قدرت خود سعی کنید از کاهش وزن پیشگیری کنید. وعده های غذایی اصلی خود را زودتر بخورید. از مصرف کافئین بپرهیزید. سبزیجات به خصوص کلم بروکلی و فلفل سبز (فلفل سبز سرشار از ویتامین A و C) است که از جمله ویتامین های ضد اکسیدان هستند و روی رادیکال های آزاد که اثر تخریبی برروی سلولهای سالم دارند اثر گذارند، استفاده کنید. میوه هایی مثل گریپ فروت، پرتقال، نارنگی، لیمو و لیمو شیرین نیز بسیار مفید میباشند.
حتی پس از درمان به صورت منظم باید تحت نظارت باشید و معاینات و پیگیریهای لازم برای جلوگیری از برگشت سرطان و درمان کامل را انجام دهید.
با افرادی که مشکل شما را داشتهاند و قادر به شکست بیماری بودهاند صحبت کنید.
درجه شرایطی به پزشک مراجعه نمایید؟
- در صورت مشاهده خون در ادرار
- عدم توانایی مصرف مواد غذایی و کاهش وزن سریع
- وجود علایم عفونت و ترشحات در یورستومی (کیسه جمع کننده ادرار)
