راهنمای قبل از آزمایش و تصویربرداری
پیوند قرنیه
اگر قرنیه صدمه دیده و یا دچار بیماریهای وراثتی باشد، بافت شفاف آن کدر و خراشدار میشود. در این شرایط نور نمیتواند به طور طبیعی و صحیح به چشم برسد و باعث تاری دید میشود.
چرا پیوند قرنیه انجام میشود؟
پیوند قرنیه اغلب برای برگرداندن بینایی فردی است که قرنیه اش آسیب دیده است. گاهی این عمل جراحی برای کاهش درد یا علائمی است که در اثر ابتلا به بیماریهای چشمی به وجود میآید.
بیماریهایی که درمان آنها با پیوند قرنیه امکان پذیر است عبارتند از:
ورم قرنیه در برخی از بیماریها مانند قوز قرنیه دیستروفی فوکس و گاهی پس از عمل جراحی آب مروارید ممکن است قرنیه ورم کند و اگر درمان نشود دید بیمار تار میشود. تاول های کوچک روی قرنیه میتواند بسیار دردناک باشد تورم قرنیه گاهی با قطره یا پمادهای چشمی درمان میشود و گاهی پیوند قرنیه لازم میشود.
دیستروفی قرنیه رشد غیر عادی دیستروفی یعنی رشد غیر عادی اگر این بیماری وجود داشته باشد سلولهای قرنیه به طور طبیعی رشد نمیکنند. لیست بافی قرنیه انواع مختلفی دارد که در موارد زیر مشترکند:
- معمولاً ارثی هستند.
- به علت صدمات یا رژیم غذایی به وجود نمیآیند.
- به بیماری دیگری مربوط نمیباشند و سایر قسمتهای بدن را درگیر نمیکنند اغلب در افراد سالم اتفاق میافتد.
نوعی از این بیماری با دوره های متناوب درد همراه است، ولی دید را مختل نمیکند. گاهی ممکن است به صورت متناوب احساس جسم خارجی در چشم داشته باشید. بیماران دچار دیستروفی قرنیه گاهی نیاز به پیوند قرنیه دارند.
قوز قرنیه: در این بیماری قرنیه مرتب نازک شده و تغییر شکل میدهد. قرنیه طبیعی گنبدی شکل است ولی در این بیماری قرنیه مخروطی میشود تغییر شکل قرنیه باعث اختلال در دید (آستیگماتیسم) و تاری دید میشود. این بیماری در افراد جوان (حدود ۱۶ تا ۲۴ سالگی) دیده میشود. در صورت اختلال دید و تخریب بافت قرنیه، پیوند قرنیه لازم خواهد بود.
سایر اختلالات: علل دیگری که به پیوند قرنیه نیاز دارند عبارتند از صدمات شیمیایی تصادفات ضربه جراحات و بریدگی، زخم قرنیه به علت عفونت تبخال پس زدن پیوند پس از اولین پیوند قرنیه
پیوند قرنیه چیست؟
نام دیگر پیوند قرنیه کراتوپلاستی است. پیوند قرنیه یک عمل جراحی است که طی آن قسمتی از قرنیه بیمار با قرنیه سالم اهدا کننده تعویض میشود. این عمل جراحی بسته به شرایط بیمار ممکن است تحت بیهوشی عمومی و یا به علت مشکلات قلبی یا ریوی با بیحسی موضعی انجام گیرد. عمل جراحی حدود ۱ تا ۲ ساعت طول میکشد. قرنیه جدید با بخیههای بسیار نازک که گاهی تا دو سال باقی میماند متصل میشود. زمانی که قرنیه کاملا جوش خورد، بخیه ها برداشته میشود. پیوند قرنیه میتواند دید بیمار را برگرداند، درد را کاهش دهد و ظاهر بیمارگونه و یا تخریب شده قرنیه را بهبود ببخشد.
قرنیه پیوندی از کجا تهیه میشود؟
قرنیه پیوندی پس از مرگ یک اهدا کننده که قبل از مرگ تمایل خود را به اهدای فنی ابراز داشته و یا خانواده آنها با این موضوع موافقت دارند گرفته میشود. قرنیه های اهدایی تا زمان اهدا در بانک چشم نگهداری میشود و قبل از استفاده از نظر هرگونه بیماری احتمالی بررسی میشوند.
پس از عمل چه اتفاقی میافتد؟
پس از عمل چشم پانسمان میشود و تا زمانی که چشم پزشک دستور دارویی ندهد، نیاز به دارو نیست. معمولا یک روز پس از عمل پانسمان جهت معاینه باز شده و پس از آن باید از محافظ چشمی استفاده کرد.
مراقبتهای پس از عمل
- تا دو هفته پس از پیوند باید از محافظ چشمی و یا عینک استفاده کنید.
- قطره پماد و هر دارویی را که پزشک تجویز میکند طبق دستور استفاده کنید.
- اگر دارو تمام شد آن را قطع نکنید؛ تا زمانی که پزشک توصیه کرده است باید داروها را مرتب استفاده کنید.
- اگر قبل از عمل از داروهای دیگر چشمی استفاده میکردید، آنها را به چشم پزشک خود نشان دهید تا روش استفاده از آن را به شما بگوید.
چه مدت پس از انجام پیوند قرنیه دید کامل میشود؟
دید شما ممکن است تا یک سال پس از پیوند تار باشد. گاهی دو سال جوش خوردن کامل و کشیدن تمام بخیه ها طول میکشد تا دید کاملا واضح شود. حساسیت و اشک ریزش چشم پس از ۳ تا ۴ روز بهبود مییابد. ممکن است حدود ۶ ماه پس از جراحی چشم پزشک برای شما عینک یا لنز تجویز کند.
چه زمانی به فعالیت عادی بر می گردید؟
- یک هفته بعد از عمل میتوانید حمام کنید ولی آب و شامپو یا صابون نباید وارد چشم شود. شنا کردن حداقل تا یک ماه ممنوع است. تا دو هفته پس از جراحی نباید وزنه بیش از ۱۰ کیلوگرم بلند کرد.
- از فعالیتهای شدید مانند دویدن و تنیس اجتناب کنید. تنها ورزش مجاز پیاده روی سبک است.
- از مالیدن و خاراندن چشم جدا خودداری کنید.
- اگر شغل شما اداری و به صورت نشسته است، پس از دو هفته میتوانید به سر کار خود برگردید، ولی اگر شغل شما همراه با فعالیت بدنی است، حداقل ۴ هفته در منزل استراحت کنید.
- از عینک آفتابی یا طبی با شیشه مقاوم استفاده کنید.
- ورزشهایی که احتمال ضربه در آنها وجود دارد مانند فوتبال، جودو، کشتی و بوکس برای همیشه ممنوع است.
- در زمان ورزش و شنا از عینک های محافظ استفاده کنید.
- از انجام فعالیت هایی که در آنها احتمال ضربه وجود دارد خودداری کرده و با کسی درگیر نشوید. بسیار مهم است که چشم خود را از هرگونه ضربه یا فشاری محفوظ نگه دارید.
کارهایی که پس از جراحی میتوانید انجام دهید:
- مطالعه و تماشا کردن تلویزیون
- انجام جراحی دیگر یا کارهای دندانپزشکی
- مسافرت پرواز با هواپیما مانعی ندارد
- آشپزی خیاطی و سایر فعالیتهای روزانه
عوارض جراحی
پیوند قرنیه گرچه یک جراحی بی خطر محسوب میشود، ولی با خطراتی مانند موارد زیر همراه است:
- عفونت چشم
- آستیگماتیسم یا انحنای نامناسب قرنیه شایع ترین عارضه این عمل است که با برداشتن بخیه ها و استفاده از لنز یا عینک بهبود مییابد.
- افزایش خطر بروز آب مروارید
- افزایش فشار کره چشم (آب سیاه)
- خونریزی
- مشکلاتی که برای بخیهها پیش میآید.
- تورم یا جدا شدگی شبکیه
- پس زدن پیوند
پس زدن پیوند و علائم آن
پیوند قرنیه شایع ترین و موفقیت آمیزترین عمل پیوند است. ولی گاهی در ۵ تا ۳۰ درصد موارد سیستم ایمنی بدن بر علیه قرنیه پیوند شده واکنش نشان میدهد و آن را مانند یک جسم خارجی پس میزند. هر زمان پس از جراحی امکان پس زدن پیوند وجود دارد. در این شرایط باید مجدداً پیوند را با قرنیهای دیگر تکرار کرد، ولی اگر این عارضه زود تشخیص داده و درمان شود ممکن است روند پس زدن در مراحل اولیه متوقف شود.
با مشاهده علائم زیر فوراً چشم پزشک خود را در جریان بگذارید:
- قرمزی شدید چشم
- حساسیت شدید چشم به نور
- اشک ریزش غیر طبیعی
- دید به سرعت کاهش پیدا میکند
- چشم به شدت دردناک میشود.
