آشنایی با بیماری نقص تکامل مری در نوزادان

این بیماری یک نقص مادرزادی نادر است که در آن نوزاد بدون وجود قسمتی از مری (لوله ای که دهان را به معده متصل می‌کند) متولد می‌شود. مری به جای تشکیل بین دهان و معده، در دو قسمت جداگانه رشد می کند که به هم متصل نیستند.
آترزی مری اغلب همراه با فیستول (یک راه ارتباطی بین دو مجرا ) مری و نای (مجرای تنفسی) اتفاق می افتد. بدون عملکرد مری دریافت تغذیه کافی از طریق دهان غیر ممکن است. نوزادان مبتلا به آترزی مری نیز مستعد ابتلا به عفونت هایی مانند ذات الریه و شرایطی مانند رفلاکس اسید معده هستند. خوشبختانه این بیماری معمولاً قابل درمان است.

علائم و نشانه های آترزی مری چیست؟

اولین علائم آترزی مری معمولاً خیلی زود پس از تولد قابل مشاهده است. رایج ترین آنها عبارتند از:

• حباب های سفید کف دار در دهان کودک
• سرفه یا خفگی هنگام تغذیه
• مشکل در تنفس
• رنگ آبی پوست به ویژه هنگامی که کودک شما در حال تغذیه است.

آترزی چگونه تشخیص داده می شود؟

در صورت مشاهده علائم توضیح داده شده به وجود بیماری شک می شود و جهت تشخیص پزشک یا پرستار متخصص نوزادان یک سوند پلاستیکی تغذیه را از طریق بینی وارد مری می کند. در افراد معمولی این سوند بدون مانع تا معده میرود ولی در نوزادان دچار آترزی مری، سوند با مانع برخورد کرده و نمی‌تواند تا معده پیش برود و حتی ممکن است در قسمت بسته پیچ بخورد و نوک آن مجددا از بینی خارج شود.

درمان

درمان نهایی آترزی مری، جراحی است که بعد از باز کردن قفسه سینه، محل اتصال مری به نای جدا شده و سوراخ نای بسته میشود و دو سر مری پس از باز کردن قسمت فوقانی به همدیگر پیوند زده می شود.

• تا بعد از انجام عمل جراحی به هیچ عنوان نباید نوزاد شیر بخورد.
• یک سوند تغدیه از طریق بینی به داخل قسمت بسته مری رد کرده و با استفاده از سرنگ ترشحات تخلیه می شود. این کار هر ۱۵ دقیقه یک بار انجام می شود تا مانع ورود ترشحات دهان به داخل نای شده و از عفونت ریوی جلوگیری می‌شود.
• همچنین ترشحات جمع شده در حلق باید به طور متناوب با یک پوار یا ساکشن خارج شود.
• در صورت تنگی نفس نوزاد، تجویز اکسیژن ضروری است.
• باید سر بچه ۲۵ درجه بالا باشد.

مراقبت های بعد از عمل

بعد از عمل نوزاد به مدت یک هفته در بخش مراقبت ویژه نوزادان بستری میشود و ۲-۳ روز به کمک دستگاه نفس می‌کشد. تا حدود ۸ روز شیر داده نمی‌شود. پس از عدم اطمینان از عدم نشت محل عمل، تغذیه شروع می شود. حدود ۱۰ روز بعد از عمل نوزاد به منزل فرستاده میشود ولی تا سن ۱۵ سالگی باید مرتب تحت نظر جراح اطفال باشد.
تا سه ماه اول تولد هفته ای ۱ بار و تا سن یک سالگی هر ماه ۱ بار و در سنین بعد هر ۶ ماه یک بار باید معاینه شود.

عوارض عمل آترزی مری

شایعترین عارضه بعد از جراحی نشت از محل پیوند و عفونت اطراف و داخل ریه است. عوارض دیررس آن شامل تنگی محل پیوند است که بوسیله بوژی یا دیلاتور در زیر بیهوشی تنگی برطرف می شود.

آموزش به والدین

• والدین گرامی میتوانند با دادن پستانک به شیر خوار، نیاز به مکیدن او را ارضا کنند.
• التیام محل پیوند ۲ الی ۱۰ هفته طول می کشد.
• در هنگام شیردادن بیشتر او را در وضعیت قائم نگه داشته تا از رفلاکس (برگشت) محتویات معده به مری جلوگیری به عمل آید.