آشالازی چیست؟

مری لوله توخالی است که دهان را به معده متصل میکند و از طریق عضلاتی که در دیواره خود دارد غذا و مایعات را به معده تحویل میدهد. آشالازی یک بیماری در اختلال اعصاب مری است که در آن ماهیچه های انتهای مری متناسب با بلع غذا شل شود و نمیتوانند اجازه ورود غذا به معده شما را بدهند و لذا حجم زیادی از غذا در قسمت تحتانی مری انباشته میشود و به تدریج این قسمت از مری متسع (گشاد) میشود. علت این اختلال تحلیل شبکه عصبی مری است. بیماران اغلب در بلع غذا مشکل دارند.
علت این بیماری ناشناخته است.در بیشتر موارد خودایمنی است.ممکن است ارثی و یا به دنبال برخی ویروس ها باشد. بیشتر در افراد بالای ۴۰ سال و مسن دیده می شود.شیوع آن در بین زنان و مردان برابر است.

علائم بیماری

• اختلال بلع به جامدات و مایعات(مهمترین)
• بازگشت موادغذایی به دهان که اسیدی نیستند(احساس میکند غذا به قسمت تحتانی مری چسبیده است)
• درد سینه بدون ارتباط با قلب
• سوزش سردل و سخت آروغ زدن
• احساس پری و سنگینی در گلو
• سکسکه و بوی بد دهان
• کاهش وزن و گاهی آسپیراسیون

گیرکردن آب و غذا در گلو را جدی بگیرید. سیر این علامت ها تدریجی است و در طی چند سال ظاهر میشود. این بیماری پیشرفتی اهسته دارد.

تشخیص

یک عکس ساده از قفسه سینه میتواند به تشخیص بیماری کمک کند (تغییر در شکل مری و عدم وجود هوا در معده مشاهده میشود).
روش اندوسکوپی نیز برای تشخیص بیماری استفاده میشود. (با ورود یک لوله از راه دهان داخل مری و معده مشاهده میشود).
تست بلع باریوم به عنوان تست غربالگری این بیماری است. یکی از راه های تشخیص قطعی فشار سنجی (مانومتری) مری است. (فشار مری توسط پزشک اندازه‌گیری میشود). معمولاً شک به این بیماری از روی علامتی که بیمار ذکر میکند ایجاد میشود اما برای تشخیص نهایی نیاز به بررسی و آزمایش میباشد.

عوارض بیماری

• زخم های مخاطی در سیستم گوارشی
• ذات الریه و احتمال خفگی به دنبال آسپیراسیون محتویات معده
• سوتغذیه
• ریسک ابتلا به سرطان مری (به این دلیل به این بیماران پیشنهاد میشود برای غربالگری اندوسکوپی انجام دهند)

درمان

برای درمان راه های مختلفی وجود دارد. این درمان ها علائم بیماری را کاهش میدهند ولی قادر به درمان کامل بیماری نیستند. درمان ها شامل:

• دارو درمانی (دارو ها ۱۰-۳۰ دقیقه قبل از مصرف غذا میل شود. از آنتی اسید برای کاهش درد استفاده میشود)
• تزریق سم بوتولیسم در ناحیه (جدیدترین روش درمانی)
• بالون زدن تحت آندوسکوپی
• روش جراحی (بزرگ کردن دریچه تحتانی مری)

همه چهار درمان ذکر شده موجب کاهش فشار داخل اسفنکتر تحتانی مری شده و اجازه عبور آسان تر مواد غذایی از راه مری به داخل معده میشوند.

بهبودی بیماری پس از جراحی نسبت به بقیه درمان ها ماندگارتر است اما به طور کلی جراحی با عوارض جانبی بیشتری همراه است و تهاجمی تر و گرانتر است.

نکات لازم که بیمارن باید مورد توجه قرار دهند:

به این بیماران توصیه میشود آرام غذا بخورند و همراه غذا آب بخورند.
غذا در حجم کمتر و در دفعات بیشتر میل شود.
غذاهای نیمه جامد و گرم بهتر از غذاهای سخت و سرد است.
میوه جات و سبزیجات به صورت رنده شده یا پخته شده استفاده شود.
از مصرف الکل و سیگار و غذاهای خیلی سرد و خیلی گرم و خشک و زبر و پرادویه و ترش پرهیز شود.
پس از اتمام غذا در وضعیت نشسته یا ایستاده و کاملا صاف قرار بگیرید.
سه تا هشت ساعت قبل از خواب از خوردن و آشامیدن پرهیز شود.
در هنگام خوابیدن به پشت سر بالاتر از سطح بدن باشد.

علائم هشدار دهنده جهت مراجعه به پزشک

در صورت افزایش سختی بلع – نشانه های عفونت (تب و لرز ) – سختی تنفس – درد قفسه سینه و تشدید برگشت محتویات مری به خصوص در شب موقع خواب و هنگام سرفه کردن